ADR BÖLÜM 1.3'e GÖRE TEHLİKELİ MALLARIN TAŞIMACILIĞINDA YER ALAN KİŞİLERİN EĞİTİMİ düzenlenmiştir. Buna göre, tehlikeli malların taşınması ile görevlendirilmiş olan ve taraflar tarafından istihdam edilen kişiler, bu tür maddelerin taşınmasına ilişkin zorunluluklar uyarınca sorumluluklarına ve görevlerine uygun eğitimi almalıdırlar. Çalışanlar, sorumluluk almadan önce bölüm 1.3.2 uyarınca eğitim almalı ve gerekli eğitimi almadıkları sürece eğitimli bir kişinin doğrudan gözetiminde hareket etmelidirler. Bölüm 1.10'da belirtilen tehlikeli malların güvenliği ile ilgili eğitim zorunluluklarına da özen gösterilmelidir. İlgili bölümler aşağıda sunulmuştur:
Bölüm 1.3.2 Eğitimin niteliği
Eğitim ilgili bireyin sorumluluk ve görevlerine uygun olarak aşağıdaki biçimde olmalıdır.
Bölüm 1.3.2.1 Genel bilinçlendirme eğitimi
Personel tehlikeli malların taşınmasına yönelik hükümlerin genel zorunluluklarına aşina olmalıdır.
Bölüm 1.3.2.2 Göreve özgü eğitim
Personel, görevleriyle ve sorumluluklarıyla orantılı olarak, tehlikeli malların taşınmasını ilgilendiren düzenlemelerin zorunlulukları hakkında eğitim almalıdır.
Tehlikeli malların çok modlu şekilde taşındığı durumlarda, personel diğer taşıma türleriyle ilgili zorunluluklar hakkında bilgilendirilmelidir.
Bölüm 1.3.2.3 Güvenlik eğitimi
Personel, yüklemeyi ve indirmeyi de içeren tehlikeli malların taşınması sırasında oluşan bir kazadaki yaralanma veya patlama riskinin derecesine bağlı olarak tehlikeli malların zararlarını ve tehlikelerini kapsayan eğitimi almalıdır.
Sağlanan eğitim personeli güvenli elleçleme ve acil durum müdahale yöntemleri hakkında bilinçlendirmeyi amaçlamalıdır.
Bölüm 1.3.2.4 Düzenlemelerdeki değişiklikler göz önünde bulundurularak eğitim periyodik bilgi tazeleme eğitimleriyle pekiştirilmelidir.
Bölüm 1.3.3 Dokümantasyon
İşbu Bölüm'e göre alınan eğitim ile ilgili kayıtlar, işveren tarafından tutulur ve talep edilmesi hâlinde çalışana veya yetkili makama sunulur. İşveren, kayıtları yetkili makam tarafından belirtilen süre boyunca muhafaza eder. Eğitim kayıtları yeni istihdam başlangıcında doğrulanır.
BÖLÜM 1.10 EMNİYET HÜKÜMLERİ
Bu bölümün amaçları uyarınca emniyet kişileri, mülkleri veya çevreyi tehlikeye sokabilecek şekilde tehlikeli malların çalınmasını veya yanlış kullanılmasını engelleyebilecek önlemler veya tedbirler anlamına gelir.
1.10.1.1 Tehlikeli malların taşınmasına müdahil olan tüm kişiler, sorumluluklarına bağlı olarak bu Bölümde belirtilen emniyet zorunluluklarını göz önünde bulundurmalıdır.
1.10.1.2 Tehlikeli mallar, yalnızca, uygun şekilde tanımlanan taşımacılar tarafından taşınabilir.
1.10.1.3 Tehlikeli malların taşınması sırasında geçici depolama olarak kullanılan geçici depolama terminalleri, geçici depolama alanları, araç depoları, yanaşma alanları ve manevra garları dâhilindeki alanlar, uygun şekilde emniyeti sağlanmış, iyi aydınlatılmış olmalı, mümkün ve uygun olduğu durumlarda halkın erişimine açık olmamalıdır.
1.10.1.4 Araç ekibinin her üyesi, tehlikeli malların taşınması sırasında fotoğraflı bir kimlik taşır.
1.10.1.5 1.8.1 ve 7.5.1.1 uyarınca güvenlik denetimleri, ilgili emniyet önlemlerini kapsar.
1.10.1.6 Yetkili makam, kendi yayınladığı veya tanımladığı herhangi bir kuruluş tarafından yayınlanan, 8.2.1 'de şart koşulan tüm geçerli sürücü eğitim sertifikalarının güncel kayıtlarını tutar.
1.10.2 Emniyet eğitimi
1.10.2.1 Bölüm 1.3'te belirtilen eğitim ve bilgi tazeleme eğitimi, emniyet ile ilgili farkındalığı artıran öğeleri de içerir. Emniyete ilişkin bilgi tazeleme eğitiminin yalnızca düzenlemelerdeki değişikliklerle ilgili olması gerekmez.
1.10.2.2 Emniyet farkındalık eğitimi, emniyet risklerinin yapısını, emniyet risklerini belirlemeyi ve emniyet ihlali durumunda bu riskleri ve eylemleri azaltma ve ele alma yöntemlerini konu alır. Eğitim, emniyet planlarını uygulama konusundaki bireylerin sorumluluklarına ve görevlerine uygun olarak emniyet planları (uygun ise) ile ilgili farkındalığı içerir.
1.10.2.3 Tehlikeli malların taşınmasını içeren bir pozisyonda kişinin işe alınmasından hemen sonra söz konusu eğitim verilir veya doğrulanır, düzenli olarak bilgi tazeleme eğitimleri ile pekiştirilir.
1.10.2.4 Alınan tüm emniyet eğitimleri ile ilgili kayıtlar işveren tarafından tutulur ve talep edilmesi hâlinde çalışana veya yetkili makama sunulur. İşveren, kayıtları yetkili makam tarafından belirtilen süre boyunca muhafaza eder.
1.10.3 Ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli mallara ilişkin hükümler
ADR'nin güvenlik hükümlerine ek olarak, yetkili makamlar, taşıma esnasında güvenlik dışındaki sebeplerle ilave güvenlik hükümleri ekleyebilirler (ayrıca bakınız Madde 4, Anlaşma paragraf 1). Uluslararası ve çok modlu taşımayı farklı patlayıcı güvenlik işaretleriyle engellememek için söz konusu işaretlerin uluslararası uyumlulaştırılmış bir standarda (örneğin Avrupa Birliği Komisyon Direktifi 2008/43/EC) ile uyumlu olarak biçimlendirilmesi önerilir.
1.10.3.1 Ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli malların tanımları
1.10.3.1.1 Ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli mallar bir terör olayında kötü amaçlı kullanılma potansiyeline sahip ve kitlesel ölümler, kitlesel yaralanmalar veya özellikle Sınıf 7 için, kitlesel sosyoekonomik yıkımlar gibi ciddi sonuçlar doğurabilecek tehlikeli mallardır.
1.10.3.1.2 Sınıf 7 haricindeki sınıflarda yer alan ciddi sonuçlar doğurabilecek tehlikeli malların listesi, aşağıda Tablo 1.10.3.1.2'de verilen ve burada belirtilen miktarlardan daha fazla taşınan tehlikeli mallardır.
Tablo 1.10.3.1.2: Ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli malların listesi
Sınıf |
Alt Grup |
Madde veya nesne |
Miktar |
||
Tank (l)c |
Dökme yük (kg) d |
Ambalajlar (kg) |
|||
1 |
1.1 |
Patlayıcılar |
a |
a |
0 |
1.2 |
Patlayıcılar |
a |
a |
0 |
|
1.3 |
Uyumluluk grubu C patlayıcılar |
a |
a |
0 |
|
1.4 |
Patlayıcılar, UN No. 0104, 0237, 0255, 0267, 0289, 0361, 0365, 0366, 0440, 0441, 0455, 0456 ve 0500 |
a |
a |
0 |
|
1.5 |
Patlayıcılar |
0 |
a |
0 |
|
2 |
|
Alevlenebilir, zehirli olmayan gazlar (Yalnızca F veya FC harflerini içeren sınıflandırma kodları) |
3000 |
a |
b |
Zehirli gazlar (T, TF, TC, TO, TFC veya TOC harflerini içeren sınıflandırma kodları) aerosoller hariç |
0 |
a |
0 |
||
3 |
|
Paketleme grubu I ve II'deki alevlenebilir sıvılar |
3000 |
a |
b |
Duyarlılığı azaltılmış patlayıcılar |
0 |
a |
0 |
||
4.1 |
|
Duyarlılığı azaltılmış patlayıcılar |
a |
a |
0 |
4.2 |
|
Paketleme grubu I'deki maddeler |
3000 |
a |
b |
4.3 |
|
Paketleme grubu I'deki maddeler |
3000 |
a |
b |
5.1 |
|
Paketleme grubu I'deki yükseltgen sıvılar |
3000 |
a |
b |
Perkloratlar, amonyum nitrat, amonyum nitrat gübreler ve amonyum nitrat emülsiyonlar veya süspansiyonlar veya jeller |
3000 |
3000 |
b |
||
6.1 |
|
Paketleme grubu I'deki zehirli maddeler |
0 |
a |
0 |
6.2 |
|
Kategori A'daki bulaşıcı maddeler (UN No. 2814 ve 2900 hayvansal malzemeler hariç) |
a |
0 |
0 |
8 |
|
Paketleme grubu I'deki aşındırıcı maddeler |
3000 |
a |
b |
Bu tabloya göre;
a İlgili değil.
b Miktar ne olursa olsun, 1.10.3 hükümleri uygulanmaz.
c Bu sütunda belirtilen bir değer, Bölüm 3.2, Tablo A, Sütun (10) veya (12) uyarınca, tanklarda taşıma için izin verilmişse geçerlidir. Bu sütundaki talimat, tanklarda taşınmasına izin verilmeyen maddeler ile ilgili değildir.
d Bu sütunda belirtilen bir değer, Bölüm 3.2, Tablo A, Sütun (10) veya (17) uyarınca, dökme yük taşıma için izin verilmişse geçerlidir. Bu sütundaki talimat, dökme yük taşınmasına izin verilmeyen maddeler ile ilgili değildir.
anlamına gelmektedir.
1.10.3.1.3 Sınıf 7 tehlikeli malları için, ciddi sonuçlar doğurabilecek radyoaktif malzeme, aşağıdaki Tablo 1.10.3.1.3'te taşıma emniyet eşiği verilen radyonüklidler hariç olmak üzere, tek bir ambalaj başına taşıma emniyet eşiği 3000 A2’ye eşit veya daha fazla olan (2.2.7.2.2.1'e de bakınız) aktiviteli radyoaktif malzemedir.
Tablo 1.10.3.1.3: Belirli radyonüklidler için taşıma emniyet eşiği
Element |
Radyonüklid |
Taşıma emniyet eşiği (TBq) |
Amerikyum |
Am-241 |
0.6 |
Altın |
Au-198 |
2 |
Kadmiyum |
Cd-109 |
200 |
Kaliforniyum |
Cf-252 |
0.2 |
Küriyum |
Cm-244 |
0.5 |
Kobalt |
Co-57 |
7 |
Kobalt |
Co-60 |
0.3 |
Sezyum |
Cs-137 |
1 |
Demir |
Fe-55 |
8000 |
Germanyum |
Ge-68 |
7 |
Gadolinyum |
Gd-153 |
10 |
İridyum |
Ir-192 |
0.8 |
Nikel |
Ni-63 |
600 |
Paladyum |
Pd-103 |
900 |
Prometyum |
Pm-147 |
400 |
Polonyum |
Po-210 |
0,6 |
Plütonyum |
Pu-238 |
0,6 |
Plütonyum |
Pu-239 |
0,6 |
Radyum |
Ra-226 |
0.4 |
Rutenyum |
Ru-106 |
3 |
Selenyum |
Se-75 |
2 |
Stronsiyum |
Sr-90 |
10 |
Talyum |
T1-204 |
200 |
Tulyum |
Tm-170 |
200 |
İterbiyum |
Yb-169 |
3 |
1.10.3.1.4 Radyonüklid karışımları için, taşıma emniyet eşiğine ulaşıldığı veya aşıldığına dair tespit, her bir radyonüklidin aktivitesinin o radyonüklidin taşıma emniyet eşiğine bölümünden çıkan oranların toplamıdır. Bölümlerin toplamı 1 'den azsa, taşıma emniyet eşiğine gelinmemiş veya aşılmamıştır. Bu hesaplama aşağıdaki formül ile yapılabilir:
Bu denklemde:
Ai= ambalajdaki i radyonüklidinin aktivitesi (TBq)
Ti= i radyonüklidi için taşıma emniyet eşiği (TBq).
1.10.3.1.5 Radyoaktif malzeme diğer sınıfların ek tehlikesine sahipse, Tablo 1.10.3.1.2'nin kriterleri de dikkate alınmalıdır (1.7.5'e de bakınız).
1.10.3.2 Emniyet planları
1.10.3.2.1 Ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli malların (bkz. Tablo 1.10.3.1.2) veya ciddi sonuçlara neden olabilecek radyoaktif malzemelerin (bkz. Tablo 1.10.3.1.3) taşınmasına dâhil olan, 1.4.2'de ve 1.4.3'te belirtilen taşımacılar, gönderenler ve diğer taraflar, en azından 1.10.3.2.2'de belirtilen öğeleri yerine getiren bir emniyet planı benimsemeli, yürürlüğe koymalı ve bu plana uymalıdır.
1.10.3.2.2 Emniyet planı, en azından aşağıdaki öğelere sahip olmalıdır:
(a) Sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlayacak kuruma sahip yetkin ve nitelikli kişiler için emniyet ile ilgili sorumluluk dağılımı;
(b) İlgili tehlikeli malların veya tehlikeli mal tiplerinin kayıtları;
(c) Taşıma işlemi sırasında duraklamalar; yolculuk öncesinde, esnasında veya sonrasında tehlikeli malların araçta, tankta veya konteynerde tutulması ve bazı durumlarda modlar arası taşıma veya aktarma sırasında tehlikeli malların geçici olarak depolanması dâhil olmak üzere emniyet riskleri ile ilgili değerlendirmenin ve mevcut işlemlerin incelemesi;
(d) Tarafların sorumluluk ve görevleri ile orantılı olarak emniyet risklerini azaltmak için alınan önlemlerin doğru beyanı. Bu beyan aşağıdakileri içerir:
- Eğitim;
- Emniyet politikaları (örn. daha ciddi tehlike durumlarına müdahale, yeni bir çalışan/istihdamın onayı, vb.);
- İşletme uygulamaları (örn. bilinen yerlerde güzergâh seçimi/kullanımı, tehlikeli malların geçici deposuna erişim ((c)'de tanımlandığı üzere), hassas altyapıya yakınlığı, vb.);
- Emniyet risklerini azaltmak için kullanılan teçhizat ve kaynaklar;
(e) Emniyet tehditlerinin, emniyet ihlalinin veya emniyetle ilgili olayların raporlanmasına ve ele alınmasına dair etkili ve güncel prosedürler;
(f) Emniyet planlarının değerlendirilmesine ve test edilmesine dair prosedürler ve planların periyodik incelenmesine ve güncellenmesine dair prosedürler;
(g) Emniyet planında yer alan taşıma bilgilerinin fiziksel açından emniyetini sağlamaya yönelik önlemler;
(h) Emniyet planında bulunan taşıma bilgilerinin, yalnızca gerekli kişilerle paylaşılmasını sağlamaya yönelik önlemler. Bu önlemler, ADR'nin diğer bölümleri uyarınca uygulanması gereken bilgi hükümlerinin uygulanmasını engellemez.
Taşımacılar, gönderenler ve alıcılar, tedbirlerle ilgili bilgileri paylaşmak, gerekli emniyet önlemlerini uygulamak ve emniyet olaylarına müdahale etmek amacıyla kendi aralarında ve yetkili kurumlar ile işbirliği yapar.
1.10.3.3 Ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli malların (bkz. Tablo 1.10.3.1.2) veya ciddi sonuçlara neden olabilecek radyoaktif malzemeleri (bkz. Tablo 1.10.3.1.3) taşıyan aracın ve kargosunun çalınmasını engellemek üzere aygıtlardan, teçhizatlardan veya düzenlemelerden yararlanılır ve bunların her zaman kullanılabilir ve etkili durumda olması sağlanır. Bu koruyucu önlemlerin uygulanması, acil durumda müdahaleyi tehlikeye sokmaz.
Gerekli durumlarda veya varsa, taşıma telemetrisi veya diğer izleme yöntemleri veya aygıtları ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli malların (bkz. Tablo 1.10.3.1.2) dolaşımını izlemek amacıyla kullanılmalıdır (bkz. 1.10.3.1.3).
1.10.4 1.1.3.6 hükümleri uyarınca, 1.10.1, 1.10.2, 1.10.3 ve 8.1.2.1 (d) zorunlulukları, UN No.0029, 0030, 0059, 0065, 0073, 0104, 0237, 0255, 0267, 0288, 0289, 0290, 0360, 0361, 0364, 0365, 0366, 0439, 0440, 0441, 0455, 0456 ve 0500 ve aktivite seviyesi A2 değerini aşarsa UN No. 2910 ve 2911 (bkz 1.1.3.6.2'nin ilk satırı) haricinde, bir taşıma ünitesindeki ambalajlarda taşınan miktar 1.1.3.6.3'te belirtilen miktarı aşmadığında geçerli değildir. Ayrıca, 1.10.1, 1.10.2, 1.10.3 ve 8.1.2.1 (d) zorunlulukları, bir taşıma ünitesinde tanklarda veya dökme yük olarak taşınan miktar 1.1.3.6.3'te belirtilen miktarı aşmadığında uygulanmaz. Bununla beraber işbu Bölüm hükümleri UN No. 2912 RADYOAKTİF MALZEME, DÜŞÜK ÖZGÜL AKTİVİTE (LSA-I) ve UN No. 2913 RADYOAKTİF MALZEME, YÜZEYİ BULAŞMIŞ CİSİMLER (SCO-I) taşımacılığı için uygulanmaz.
1.10.5 Radyoaktif malzemeler için, Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunması Hakkında Sözleşme1 ve "Nükleer Maddelerin ve Nükleer Tesislerin Fiziksel Korunması"2 ile ilgili IAEA sirküleri hükümleri uygulanırsa, işbu Bölüm hükümlerinin yerine getirildiği kabul edilir.
ERENTMGD adına tesislerde görevlendirilen TMGD hizmete başlar başlamaz alan taraması yaparak ilgili kişileri belirledikten sonra ve yukarıda belirtilen tüm eğitimleri verir ve kayıt altına alır. Eğitimler sırasında eğitim kayıtları tutulmaktadır. Bu kayıtlar tesis için ve ERENTMGD'de tutulan dosyalarda birer kopya şelinde tutulmaktadır.
Saha eğitimleri tesisin faaliyetleri ve ilgili kişileri belirlenerek planlanan uygulamalı eğitimdir. Gerektiğinde ve yeni personel görevlendirmelerinde eğitimler tekrar edilmektedir.